Burada bahsettiğim ottanlık konusunun vejeteryanlık veya veganlık ile alakası yok. Bir kişi et obur veya vegan olduğu halde, bu yazıya konu olan, oldukça ottan bir insan olabiliyor. Ayrıca ottan bir insan olmak konusunda para, kariyer, öğrenim, ırk, başarı, yaş, cinsiyet veya benzeri hiçbir faktörünün de etken olmadığını da söyleyebilirim. Şimdi ottan insanların temel davranış eğilimlerini örnekleyelim. Daha sonra da bu örneklerin ortak noktalarına değinerek ottan insanlık mekanizmasını analiz etmeye çalışalım. Ben bu örneklerden bahsederken sizinde hayatınızdaki benzer örnekleri düşünmesini arzu ediyorum. -Geceleri sanki piyanosuna feng shui yaparcasına mobilyaları ile gürültü çıkartan insan. -Gecenin köründe duvarına çivi çakabilen, topuklu ayakkabı hatta çıplak topuk marifeti ile dan dan ses çıkartarak yürüyen insan. -Evinde veya arabasında camda aşağıda tükürebilen veya izmarit atabilen insan. -Arabasını yaya geçidi, otopark girişi, kaldırım ortası gibi yerlere park edebilen insan. -Bir elinde fön makinası, bir elinde maşa mangal keyfi yapacağım diye sizi dumana boğan komşu insanı. -Son model arabasında giderken burnunu haldır haldır karıştıran insan. -Araba kullanırken cep telefonu ile mesaj yazan, arada da dikiz aynasından kaşını gözünü süzüp rujunu düzeltme derdinde olan çıtı pıtı kız görünümlü insan. -Tuvalete girip sifonu çekmediği gibi tuvaletin deliğine bir tomar kağıdı atabilen insan. -Arabada, otobüste, minibüste hatta berberde yanınıza koltuk altı geçen hafta ölmüş olan insan. -Soğan, sarımsak yedikten sonra o ağızla dişçiye gitmekte veya eşinin yanına sokulmakta sakınca görmeyen insan. -Gecenin bir saatinde evinde veya arabasında müziği açıp kendi dinletisini başlarına duyurmaktan zevk alan insan. -Alkollü araba kullanmak konusunda tek derdi alkollü yakalanmamak olan müsvetle insan. -Sadece kendi çocuğu, akrabası filan olduğu için mesela alkollü kazasını örtbas etmek için çirkeflik yapabilen insan. -Sadece arabası daha sportif gözüküyor diye gece sis farını veya uzun farlarını yakan insan. -Siz önünde sırada beklerken o telefonuyla veya banko arkasında çözdüğü bulmaca ile ilgilenen insan. -Kendi tanıdıkları ile peş peşe düğüne, derneğe, tatile giderken araç konvoyun önüne geçmek için durmadan gaza basan insan. -Grup halinde bir lokantaya filan gidildiğinde kime kimseye ne istediğini sormadan garsona "ortaya şunu getir, bunu götür" diyen insan. -Arabanızla yolda kalınca aradığınızda, size "bak sen şimdi ne yap biliyor musun?" diyen insan. -Geçikmiş alacağınızı hatta maaşınızı istediğinizde size borç para istemiş bir para göz gibi hissettirmeyi başaran insan. -Takside, vapurda, otobüs durağında sigara içen, dumanının kime ne yaptığını umursamayan insan. -Taktığı yamuk tabelanın veya yaptığı akıtan çatı için "bunların modeli böyle" diyebilen insan. -"O iş bende" dedikten sonra birden bire sanki dünyayı yönetmek ile "çok yoğun" olan insan. -Siz her aradığınızda kendisi devlet büyükleri ile istişare yaptığı izlenimi veren o önemli insan. -Yalan söylediğini hatta sizi dolandırdığını fark ettiğinizde üste çıkmak için her şeyi söyleyebilen insan. -Kendi hatasını örtbas etmek için başkalarını suçlayabilen, yeri geldiğinde kendi kırdığı bardak için başkasını suçlayabilen insan. -Sizin iki ayağınız bir pabuçta iken O'nun tek derdi aklındaki şeyi size anlatmak olan insan. -Dedikodu yapmayı bilgi paylaşımı sanan insan. -Verdiğiniz sırrı başkasına çatır çatır anlatırken "aman benden duyduğunu sakın söyleme, Allah'ın adını ver, yemin et" filan demeyi sır tutmak sanan insan. -Kadının namusuna saldıran erkek insanı. -Erkeğin itibarına saldıran kadın insanı. Şimdi bunlar benim aklıma gelenler. Kim bilir bu örnekler size kimleri hatırlatıyor veya sizin aklınıza daha neler neler geliyor. Ve ne yazık ki bu insanlardan hayatın içinde bol miktarda var. Fark etti iseniz "İnsan böyle mi yapar" sözünü yalanlarcasına bu davranışlar sadece o insanlara mahsus. Gecenin köründe havlamak veya koltuğu tırmalamak gibi şeyleri yapan birkaç hayvanı saymazsak bu örnekleri yapabilen başka bir canlı olduğunu hiç sanmıyorum. Bu durumun benim analiz edebildiğim bir sebebi ve bir kaynağı var. Bütün bu örneklerin ortak noktalarına baktığımızda ottan insanların bencillik seviyesinde bir egosu ve pataloji seviyesinde empati kurabilme eksikliği var. Yani hem başka insanların ne hissettiğini anlayamıyor, anlayacak olsalar da bunu zaten umursamıyorlar. Yerine göre haklılıkları, yerine göre de kendi konforları aslında diğer herkesin ve her şeyin üzerinde. Kendilerini herkes ve her şeyden üstün görmekte bir sıkıntı yaşamıyor hatta bundan keyif alıyorlar. Bunlar gibi kötü insan özelliklerinin daha köküne indiğimizde ortaya üç psikolojik kavram çıkıyor. Mizaç (yada son zamanlarda moda olan adı ile fıtrat), karakter ve kişilik. Bunlardan kısaca bahsetmek gerekirse; Mizaç genetik özelliklerle gelen ve pek fazla değişmeyen bir özellik, bir binanın temeline benziyor. Örneğin inatçı olmayı mizaca bir örnek olarak gösterebiliriz. Mizacın üzerine ilk katları çıkmaya başladığımızda ise karşımıza karakter çıkıyor. Karakter özelliklerinin de bir kısmı genetik temelli olsa da büyük kısmını babanın yaşattıkları ve hissettirdikleri şekillendiriyor. Karaktere bir örnek olarak da mücadeleci, savaşçı olup olmamayı örnek verebiliriz. Nitekim bir kişi mizacı gereği "inatçı" olduğu halde "mücadeleci" olmayabilir. Karakter katlarının daha üzerine çıktığımız zaman ise ortaya kişilik çıkmaya başlıyor. Kişilik özelliklerinin de oldukça küçük bir kısmı genetik olsa da büyük çoğunluğunu annenin yaşattığı ve hissettirdiği şeyler şekillendiriyor. Kişilik özelliğine örnek olarak da mesela karakteri gereği mücadele ederken veya savaşırken "sopa mı kullanacak yoksa müzakere mi" edecek olduğunu örnek verebiliriz. Şimdi iş yine döndü dolaştı çocuk yetiştirmeye geldi; Mazallah eğer çocuğunuzu yetiştirme esnasında empati, ahlak, saygı, iyilik, değer, tevazu gibi kavramları örnekleri ile "göstermeyerek", üstüne üstlük örneklemediğiniz bu kavramları O'ndan beklemek gibi bir bencillik yaparsanız, O'da beklendiği üzere sadece gördüğü pratikleri içselleştirirse kolaylıkla ottan bir insan olup çıkabilir.