Hiç unutmam, rahmetli ananemin Seza adında bir arkadaşı vardı, ananemin onlarca arkadaşı içinde mesela şeker hastası olan bir tek Seza Teyzeydi.. Ama artık öyle değil..... Aslında bütün hikaye 2. Dünya savaşında başladı. Savaş sürecinde yiyecek bulamayan askerlerden gelen şikayetler üzerine fizik ve kimyada oldukça başarılı olan yahudi mühendisler gıda ve tarım üzerine çalışmaya başladı. Hemen bozulmayan, güzel kokan, soğuk bile olsa yenebilen, yiyene kendisini iyi hissettiren katkı maddeleri, formüller bulmaya başladılar. Çünkü askerlik hakkında az çok bir fikri olan herkesin bildiği üzere; "ordu midesinin üzerinde yürür". Ayrıca hızla büyüyen hayvanlar, tohumlar, çalkalamadan/çitilemeden temizlik yapan deterjanlar, erimeyen dondurmalar filan hep bu dönemde geliştirildi.. Bu yöntemler doğal olarak cephedeki askerin işini kolaylaştırdığı için Amerika ve Almanya'nın çok hoşuna gitti, zaten kimyanın bu yönde çalışmasını destekleyen onlardı. Ama sonra savaş bitince burada geliştirilen teknolojiler halka sunuldu, halada geliştire geliştire kullanılıyor. Şahsen ben son 2000'ler den beri ne küflenen yoğurt, ne ekşiyen süt, nede kurtlanan makarna görmedim, bu saatten sonra da kimsenin göreceğini sanmıyorum. Bunlar iyi hoş ama sonuç meydanda... İşte bahse konu bu gıda katkı maddeleri, özellikle paketlenmiş gıda ürünlerinin içeriğinde E221, E330 vb kodlarla belirtilen maddeler. Ancak bir katkı maddesinin "E" numarasına sahip olması zararsız olduğu hakkında bilgi vermez. Numaranın başındaki "E", yani EU (Avrupa Birliği)`ni simgelemektedir. “E” numarası alarak listelerde yer aldığı halde bazı katkı maddelerinin kullanımı Amerika, Avusturalya hatta Avrupa içerisinde ki ülkelerde yasaklanmıştır. Gıda katkı maddelerinin, renklendirme, koruyuculuk, tat verme, kıvam arttırma, inceltme gibi pek çok kullanım amacı olmakla birlikte bu geniş yelpazede C vitamininden çok yakıcı asitlere kadar yüzlerde farklı madde bulunur. Ayrıca bazen zararları ortaya çıkanlar iptal edilirken listeye yeni katkı maddeleri ilave edildiğinden katkı maddelerinin sayısı da sürekli değişmektedir. Bir kısmı ecza dolabınızda bulunanları aratmayacak olan bu maddelerin bir yiyecekte nasıl yer alabildiğine ve neden bu duruma göz yumulduğunu anlamak bazen oldukça güç olabiliyor. “E” kodlu katkı maddelerinin içerik ve işlevlerini aşağıdaki uzun listeden ulaşabilirsiniz (ayrıca madde adını Ctrl+F ile aratabilirsiniz) R E N K L E N D İ R İ C İ L E R E100   Kurkumin   Renklendirici; kurkuma (turmerik) bitkisinin köklerinden elde edilir, suni olarak da üretilir; peynir, margarin ve fırın tatlılarında kullanılır. E101   Riboflavin, Riboflavin-5'- phosphate   'B2 vitamini' ve renklendirici; doğal olarak sebzelerde bulunur; yumurta, süt, karaciğer ve böbrekten de elde edilir; margarin ve peynirde kullanılır. E102   Tartrazin   Renklendirici; tiroid tümörü, kromozom hasarı, kurdeşen, hiperaktivite ve aspirin duyarlılığı gibi rahatsızlıklara sebep olabilir; renkli içecek, tatlı, reçel,unlu gıdalar, çerez, konserve balık ve hazır çorbalarda kullanılır; Norveç ve Avusturya'da yasaktır. E104   Kinolin Sarısı   Renklendirici; ruj, saç bakım ürünleri, kolonya üretimi ve eczacılıkta kullanılır; deri rahatsızlığına neden olur; Avustralya, Amerika ve Norveç'te yasaktır. E107   Yellow 7G   Renklendirici; astımlılarda alerjik reaksiyon görülebilir; tipik ürünler hafif içeceklerdir; HACSG² sakınılmasını öneriyor; Avustralya ve Amerika'da yasaktır. E110   Sunset Yellow FCF, Orange,Yellow S   Renklendirici; sentetiktir;unlu gıdalar, pasta, tatlı, çerez, dondurma, içecek ve konserve balık, hazır çorba ve bazı şurup cinsi ilaçların üretiminde kullanılır; yan etkileri kurdeşen, rinit (burun akması), burun tıkanıklığı, alerji, hiperaktivite, böbrek tümörü, kromozom hasarı, karın ağrısı, bulantı ve kusma, hazımsızlık ve iştahsızlıktır; Norveç'te yasaktır. E120   Karmin, Karminik asitKosinal   Renklendirici; böceklerden elde edilir; kozmetiklerde, şampoanlarda, kırmızı elma sularında, şekerlemelerde ve diğer gıdalarda kullanılır; hassas ve asmatik bünyelerde alerjik reaksiyonlara sebeb olabilir. E122   Azorubin,Karmoisin   Renklendirici; kömür katranı türevi; astımlılar ve aspirin alerjisi olanlarda kötü reaksiyonlar yapabilir; tipik ürünler şekerleme, marzipan ve jölelerdir; İsveç, Amerika, Avusturya ve Norveç'te yasaktır. E123   Amarant   Renklendirici; aynı ismi taşıyan bir ottan üretilir; kek, meyve tatlı dolgular ve jölelerde kullanılır; astım, egzama ve hiperaktiviteye neden olur; bazı hayvanlara yapılan testlerde doğum kusurları ve cenin ölümleri görülmüştür, kanserojen olabilir; Avusturya, Amerika, Rusya, Norveç ve diğer bazı ülkelerde yasaktır. E124   Ponso 4R,Kosinal red A   Renklendirici; sentetik kömür katranı; hayvanlarda kanserojen, astımlılar ve aspirin alerjisi olanlarda kötü reaksiyonlar yapabilir; Amerika ve Norveç'te yasaktır. E127   Eritrosin   Renklendirici; kiraz ve vişne, konserve sebze, muhallebi, tatlı, pasta,biskuvi ve çerezlerde kullanılır; ışığa karşı duyarlılığa ve troid hormonu seviyesini arttırıp hipertroidism'e neden olabilir; farelerde yapılan çalışmada troid kanserine neden olduğu saptanmıştır; Avustralya, Amerika ve Norveç'te yasaktır. E128   Red 2G   Renklendirici; sentetik kömür katranı; kan hemoglobini ile karışma ihtimali vardır; çocuklar tarafından kullanılması tavsiye edilmiyor; dondurma, puding, meyvalı veya aromalı yoğurt, pişmiş ya da pişmemiş et ürünleri, sucuk, salam, sosis Marmelat ve içeceklerde kullanılır. Pek çok ülkede yasaktır. E129   Allura red AC   Renklendirici, sentetiktir; tatlılar, içecek ve garnitürlerde, eczacılık ve kozmetik ürünlerinde kullanılır; astım ve aspirin hassasiyeti olan insanlar için risklidir; farelerde kanser oluşturduğu saptanmıştır; çocuklar tarafından tüketilmesi tavsiye edilmiyor; Danimarka, Belçika, Fransa, Almanya, İsviçre, İsveç, Avusturya ve Norveç'te yasaktır. E131   Patent blue V   Renklendirici; Alerjik hassasiyete sahip insanlar kaçınmalıdır; kurdeşen, kaşıntı, tansiyon düşüklüğü, titreme ve solunum problemleri oluşturabilir; çocuklarda kullanılması tavsiye edilmez. Avustralya, Amerika ve Norveç'te yasaktır. E132   Indigotin, Indigokarmin   Renklendirici; sentetik kömür katranı türevi; yaygın olarak tablet ve kapsüllere eklenir; ayrıca dondurma, tatlı, fırınlı mamuller, şekerleme ve bisküvilerde kullanılır; bulantı, kusma, yüksek tansiyon, deri döküntüsü, solunum sorunları ve diğer alerjik reaksiyonlara neden olur. Norveç'te yasaktır. E133   Brilliant blue FCF   Renklendirici; sentetik kömür katranı; mandıra ürünleri, tatlılar ve içeceklerde kullanılır; çocukların tüketmesi tavsiye edilmiyor, Belçika, Fransa, Almanya, İsviçre, İsveç, Avusturya ve Norveç'te yasaktır. E140   Klorofil   Renklendirici; doğal olarak tüm bitkilerde bulunur; mum ve yağların boyanmasında, eczacılık ve kozmetik ürünlerde kullanılır. E141   Klorofil bakırkompleksi   Renklendirici; bazı peynir çeşitlerinde, çiklette, dondurmada, sos ve çorbalarda kullanılır; bilinen bir yan etkisi yoktur. E142   Green S   Renklendirici; sentetik kömür katranı türevi; konserve bezelye, nane jöle ve soslarda, paketlenmiş ekmek kırıntısı ve kek karışımlarında kullanılır; hiperaktiviteye, astıma, uykusuzluğa sebep olduğu bilinmektedir; çocuklar için tavsiye edilmemektedir. İsveç, Amerika ve Norveç'te yasaktır. E150   Karamel   Renklendirici; şekerden yapılır; istiridye, soya, meyveler, konserve soslar, çikolata, şekerleme, bisküvi ve turşularda kullanılır. Çocuklar için tavsiye edilmiyor. E151   Brilliant Black BN, Black PN   Renklendirici; kömür katranı; tatlılar, balık ezmesi, aromalı sütlü içecekler, dondurma, hardal, marmelatlar, soslar, kekler ve içeceklerde kullanılır; Danimarka, Belçika, Fransa, Almanya, İsviçre, İsveç, Avusturya, Avustralya, Amerika ve Norveç'te yasaktır. E153   Bitkisel Karbon   Renklendirici; mangal kömürü, kemik, et, kan, katı ve sıvı yağlardan elde edilir; reçel, jöle ve meyan kökünde kullanılır; kanserojen olma riskinin yanında hayvan kökenli olanları domuz içerebilir. Çocuklar için tavsiye edilmez. Avustralya'da yalnızca bitkisel kökenli olanına izin verildi, Amerika'da yasaktır. E154   Brown FK   Renklendirici; sentetik 6 boya maddesinin karışımından oluşur; kurutulmuş balık, tütsülenmiş balık, pişirilmiş jambon ve cipslerde kullanılır; çocuklar için önerilmez; Amerika'da ve pek çok ülkede yasaktır. E155   Brown HT (Chocolate)   Renklendirici, kömür katranı; çikolatalı kekte kullanılır; astımlılar ve aspirin alerjisi olanlarda kötü reaksiyonlar yapabilir; deri duyarlılığına neden olduğu bilinir; Danimarka, Belçika, Fransa, Almanya, İsviçre, İsveç, Avusturya, Amerika ve Norveç'te yasaktır. E160(a)   Karoten, alfa-, beta-, gamma-   Renklendirici; insan vücudu onu karaciğerde 'A Vitamin'ine dönüştürür; havuçta, turunçgillerde ve sebzelerde bulunur; tereyağ, margarin, kek, sütlü içecekler ve meyve sularında kullanılır; bazı üreticilerin stabilizatör olarak jelatin kullandıkları bilinmektedir. E160(b)   Annatto (Arnatto, Annato), bixin, norbixin   Renklendirici; 'Bixaorellana' ağacından elde edilir; peynir, tereyağı, margarin,unlu gıdalar, çerez, çorba ve içeceklerde kullanılmaktadır; ayrıca eczacılıkta (balgam sökücü olarak) ve tekstil sektöründe kullanılır;jelatinle karışık bulunabilir; kurdeşene neden olduğu bilinir, HACSG² sakınılmasını öneriyor. E160(c)   Paprika ekstrakt, Kapsanthin, Kapsorubin   Renklendirici; kırmızı biber çekirdek ve tohumlarından elde edilir; kümes hayvanı gıdaları, dilinmiş peynirlerde kullanılır; jelatinle karışık bulunabilir; bazı ülkelerde yasaktır. E160(d)   Likopen   Renklendirici; domates ve pembe greyfurttan üretilir; kanser riskini azaltabilir; jelatinle karışık bulunabilir. E160(e)   Beta-apo-8'Karotenal (C 30)   Renklendirici; sentetik;dilimlenmiş peynirde kullanılır; bilinen yan etkisi yok; jelatinle karışık bulunabilir. E160(f)   Etil ester of beta-apo-8'-karotenik asid (C 30)   Renklendirici, bilinen yan etkisi yok; alkolle muamele edilmiş olabilir. E161   Lutein, Kantaksantin   Renklendirici; doğal olarak yeşil yaprakta, kadife çiçeği ve yumurta sarısında bulunur, Alkolle muamele edilmiş olabilir. Renklendirici; retinol; bazı mantar, kabuklu hayvan, balık ve flamingo tüyünde bulunur. E162   Betanin   Renklendirici; pancardan elde edilir; bilinen yan etkisi yok; Alkolle muamele edilmiş olabilir. E163   Antosiyaninler   Renklendirici, çiçek ve bitki kaynaklı; alkolle muamele edilmiş olabilir. E170   Kalsiyum karbonat   Hem renklendirici hem mineral tuz; kaya minerali veya kemikten elde edilir; diş macunu, beyaz boya, temizleme tozları, bisküvi, ekmek, kek, dondurma, dondurulmuş konserve sebze ve meyvede ve ilaçlarda kullanılır; yüksek dozlarda zehirlidir; safra, böbrek taşı, hemoroid, kabızlık ve fistül kanamalarına sebep olabilir. E171   Titanium dioxid   Renklendirici; diş macunu ve beyaz boyada pek çok ilaçta bazı peynir çeşitlerinde, krema ve soslarda kullanılır; kan, beyin ve bezlerde, lenf düğümleri ve akciğerde yüksek konsantrasyon oluşturabilir. Almanyada yasaktır. E172   Demir oxid ve hidroxid   Renklendirici; som balığı ve karides ezmesinde kek, pasta ve tatlılarda kullanılır; yüksek dozlarda zehirlidir. Almanyada yasaklanmıştır. E173   Aluminium   Renklendirici; draje, şekerleme, keklerde, tabletlerde dekorasyon maksadı ile kullanılır; bazı ülkelerde yasaktır. E174   Gümüş   Renklendirici; çikolatalı şekerlemeler ve drajelerde kullanılır; aşırı dozlarda önemli rahatsızlıklara sebep olur; bazı ülkelerde yasaktır. E175   Altın   Renklendirici; çikolatalı şekerlemelerde drajelerde kullanılır; bazı ülkelerde yasaktır. E180   Litolrubin BK   Renklendirici; astım, rinit ve cilt hastalıklarına sebep olabilir. Bazı ülkelerde yasaktır. E181   Tannik acid   Alkolde berraklaştırma ajanı; fındık ve oak ağacı dallarından elde edilir; doğal olarak çayda bulunur. K O R U Y U C U L A R E200   Sorbik asit   Koruyucu olarak kullanılır. Bitkisel kökenlidir. Ciltte kaşıntıya sebep olabilir E201   Sodyum sorbat   Koruyucu olarak kullanılır. E202   Potasyum sorbat   Koruyucu olarak kullanılır. E203   Kalsiyum sorbat   Koruyucu olarak kullanılır. E210   Benzoik asit   Koruyucu olarak kullanılır. Fırın mamulleri, peynir, çiklet, çeşni, dondurulmuş mandıra ürünleri, yumuşak tatlı gibi gıda ürünlerinde, kozmetik ürünlerde, eczacılıkta öksürüğe karşı antiseptik ve mantara karşı merhem yapımında kullanılır. Astıma , sinirsel bozukluğa,  ve çocuklarda hiperaktiviteye neden olabilir. E211   Sodyum benzoat   Koruyucu olarak kullanılır. Süt ve et ürünleri, çeşniler, fırınlı mamuller ve şekerlemelerde, ağız yoluyla alınan bir çok ilaçta kullanılır; kurdeşene neden olduğu ve astımı ağırlaştırabilir. E212   Potasyum benzoat   Bakınız: E 211 E213   Calsiyum benzoat   Bakınız: E 212 E214   Etil p-hidroksibenzoat   Koruyucu olarak kullanılır. Bazı ülkelerde yasaktır E215   Sodyum etil p-hidroksibenzoat   Koruyucu olarak kullanılır. Bazı ülkelerde yasaktır E216   Propil p-hidroksibenzoat   Koruyucu olarak kullanılır. Alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. E217   Sodyum propil p-hidroksibenzoat   Koruyucu olarak kullanılır. Bazı ülkelerde yasaktır E218   Metil p-hidroksibenzoat   Koruyucu olarak kullanılır. Alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. E219   Sodyum metil p-hidroksibenzoat   Koruyucu olarak kullanılır. Bazı ülkelerde yasaktır E220   Sulfur dioksit   Koruyucu olarak kullanılır. Kömür katranından elde edilir. Tüm sülfürlü ilaçlar zehirlidir ve kullanımı sınırlandırılmıştır (Amerika'da, FDA¹ çiğ meyve ve sebzelerde kullanımını yasaklamıştır); astım nöbetlerini azdırdığı ve böbrek fonksiyonları zayıflamış olanlarda metabolizmayı zorladığı, 'B1 vitamini'ni yok ettiği bilinmektedir; içecekler, kurutulmuş meyveler, meyve suyu,  sirke ve patates ürünlerinde kullanılır. E221   Sodyum sulfit   Bakınız: E 220 E222   Sodyum hidrojen sulfit   Bakınız: E 220 E223   Sodyum metabisulfit   Bakınız: E 220 E224   Potasyum metabisulfit   Bakınız: E 220 E225   Potasyum sulfit   Bakınız: E 220 E226   Kalsiyum sulfit   Koruyucu olarak kullanılır. Bazı ülkelerde yasaktır E227   Kalsiyum hidrojen sulfit   Koruyucu olarak kullanılır. Bazı ülkelerde yasaktır E228   Potasyum bi sulfit   Bakınız: E 220 E230   Bifenil, Difenil   Koruyucu olarak kullanılır. Bazı ülkelerde yasaktır E231   2-Hidroksi bi fenol   Koruyucu olarak kullanılır. Bazı ülkelerde yasaktır E232   Sodyum ortofenil fenol   Bakınız: E 231 E233   Tiabendazol   Koruyucu olarak kullanılır. Bazı ülkelerde yasaktır E234   Nisin   Koruyucu olarak kullanılır. E235   Natamisin   Koruyucu olarak kullanılır. Bulantı, kusma, ishal ve cilt kaşıntısına neden olur; et ve peynir  ürünlerinde kullanılır. E236   Formik asit   Koruyucu olarak kullan. Bazı ülkelerde yasaktır E237   Sodyum format   Koruyucu olarak kullanılır. Bazı ülkelerde yasaktır E238   Kalsiyum format   Koruyucu olarak kullanılır. Bazı ülkelerde yasaktır E239   Hexamin   Koruyucu olarak kullanılır. Bazı ülkelerde yasaktır E242   Dimetil dikarbonat   Koruyucu olarak kullanılır. Meyve sularına ilave edilen ve içindeki mikroplar ile mücadele eden bir antimikrobiyel, FDA¹nın veritabanında gıda ile ilişkisi kabul edilen bir madde olarak listelenmiştir E249   Potasyum nitrit   Koruyucu olarak kullanılır. Et ürünlerinde kullanılır. Nitritler nefes daralması, baş dönmesi ve baş ağrısı ile sonuçlanabilecek rahatsızlıklara sebep olduğu gibi potansiyel kanserojendir; bebek ve küçük çocukların gıdalarında kullanılması kesinlikle yasaktır. E250   Sodyum nitrit   Koruyucu olarak kullanılır. Hiperaktiviteye ve diğer yan etkilere neden olabilir, potansiyel kanserojendir, bir çok ülkede sınırlandırılmıştır, HACSG'den sakınılmasını öneriyor E251   Sodyum nitrat   Bakınız: E 250 E252   Potasyum nitrat   Koruyucu olarak kullanılır. Hayvan artıklarından veya bitkilerdenelde edilir. Gübre üretiminde ve etin korunmasında kullanılır; hiperaktiviteye ve diğer yan etkilere sebep olabilir, potansiyel kanserojendir, bir çok ülkede sınırlandırılmıştır (Bakınız: 249) E260   Asetik asit   Koruyucu olarak kullanılır. Sirkenin ana maddesidir; ağaç liflerinden sentetik olarak üretilir; turşu ve soslarda kullanılır E261   Potasyum asetat   Koruyucu olarak kullanılır. Böbrek fonksiyonları zayıf insanlar sakınmalıdır; sos ve turşularda kullanılır. E262   Sodyum asetat, Sodyum diasetat   Koruyucu olarak kullanılır. Asitliği düzenleyicidir; bilinen yan etkisi yok E263   Kalsiyum asetat   Koruyucu olarak kullanılır. Asitliği düzenleyicidir. E264   Amonyum asetat   Koruyucu olarak kullanılır. Bulantı ve kusmaya neden olabilir E270   Laktik asit   Koruyucu olarak kullanılır. Asitliği düzenleyicidir; bebeklerin sindirimi zordur; tatlılar, salata sosu, bebe maması ve şekerlemelerde kullanılır E280   Propiyonik asit   Koruyucu olarak kullanılır. Migren ağrılarına sebep olabilir; doğal olarak mayalanmış gıdalarda, insan teri ve geviş getirenlerin sindirim organlarında bulunur, ayrıca suni olarak etilen, karbon monoksit, propiyonaldehit, doğal gaz, mayalanmış kağıt hamuru veya çürümüş lif bakterisinden elde edilir; yaygın olarak ekmek ve un mamullerinde kullanılır E281   Sodyum propiyonat   Koruyucu olarak kullanılır. Migren ağrılarına sebep olabilir; unlu mamullerde kullanılır. E282   Kalsiyum propiyonat   Bakınız: E 281 E283   Potasyum propiyonat   Bakınız: E 281 E290   Karbon dioksit   Koruyucu olarak kullanılır. E296   Malik asit   Koruyucu olarak kullanılır. doğal (meyvelerden) veya sentetik yoldan elde edilir; bebekler ve küçük çocuklar sakınmalıdır E297   Fumarik asit   Koruyucu ve anti oksidan olarak kullanılır. Keklerde kullanılır A N T İ O K S İ D A N L A R E300   Askorbik asit   Antioksidan. 'C vitamini'; sentetik olarak glukozdan sağlanabilir, doğal olarak sebze ve meyvelerde bulunur; et, unlu ürünler,dondurulmuş balık gibi ürünlerde kullanılır. E301   Sodyum askorbat   Antioksidan. C vitamini'nin sodyum tuzu E302   Kalsiyum askorbat   Antioksidan. C vitamini'nin kalsiyum tuzu, 'kalsiyum aksalat' taşlarının oluşumunu hızlandırabilir. E303   Potasyum askorbat   Antioksidan. C vitamini'nin potasyum tuzu E304   Askorbil palmitat,   Antioksidan. Askorbik asitin yağlı esteri. E306, E307,E308, E309   Tokoferoller   Antioksidan. 'E vitamini'; soya, buğday, pirinç, pamuk tohumu, mısır gibi birçok sebzenin ve hayvanların yağında bulunur; margarin ve salata soslarında, ilaç ve kozmetik ürünlerinde kullanılır. E310   Propil gallat   Antioksidan. Gastrit ve cilt tahrişine neden olabilir, kandaki hemoglobine zarar verdiği için  bebek ve küçük çocuk gıdalarında izin verilmemiştir; yağ, margarin ve salata sosunda kullanılır. E311   Oktil gallat   Bakınız: E 310 E312   Dodesil gallat   Bakınız: E 310 E317   Eritorbik asit   Antioksidan. Sakarozdan üretilir E318   Sodyum eritorbat   Antioksidan. E319   Tert-Butilhidroquinon (TBHQ)   Antioksidan. Petrol kökenli; HACSG¹ sakınılmasını öneriyor; bulantı, kusma ve sayıklamaya neden olabilir, 5 gramlık bir doz öldürücü sayılır; yağ ve margarinlerde kullanılır. E320   Butillenmiş hydroksi-anisol (BHA)   Antioksidan. Petrol kökenli; yenilebilen yağlarda, çiklet, margarin, fındık, patates ürünleri ve polietilen gıda ambalajlarında kullanılır, bebe mamalarında izin verilmemiştir, alerjik reaksiyon yapabilir, hiperaktiviteye, kanserojen, estrojen etkilere ve diğer olumsuzluklara sebep olabilir. E321   Butillenmişhidroksi-toluen (BHT)   Antioksidan. Bakınız: E 320 E322   Lesitin   Antioksidan. Emilgatör.Soya fasulyesi, yumurta sarısı, yerfıstığı, mısır veya hayvani yağlardan elde edilir. margarin, çikolata, mayonez ve süt tozunda kullanılır; bitkisel tipi tercih edilmelidir. E325   Sodyum laktat   Antioksidan. Laktik asidin tuzu. Hayvani kökenli. E326   Potasyum laktat   Bakınız: E 325 E327   Kalsiyum laktat   Bakınız: E 325 E328   Amonyum laktat   Bakınız: E 325 E329   Magnezyum laktat   Bakınız: E 325 E330   Sitrik asit   Antioksidan. Gıda asidi, doğal olarak turunçgillerden elde edilir, bisküvi, konserve balık, peynir ve peynir ürünleri, bebe maması, kek, çorba, çavdar ekmeği, içecekler ve mayalanmış et mamullerinde kullanılır. E331   Sodyum sitratlar   Antioksidan. Gıda asidi. E332   Potasyum sitratlar   Antioksidan. Gıda asidi. E333   Kalsiyum sitratlar   Antioksidan. Gıda asidi. E334   Tartarik asit   Antioksidan. Gıda asidi. E335   Sodyum tartaratlar   Antioksidan. Gıda asidi. E336   Potasyum tartaratlar   Antioksidan. Gıda asidi. E337   Sodyum potasyum tartarat   Antioksidan. Gıda asidi. E338   Fosforik asit   Antioksidan. Gıda asidi. E339   Sodyum fosfatlar   Antioksidan. Mineral tuz; eczacılıkta müshil olarak, yüksek dozlar vücuttaki kalsiyum-fosfor dengesini bozabilir E340   Potasyum fosfatlar   Bakınız: E 339 E341   Kalsiyum fosfatlar   Antioksidan. Mineral tuz; kaya ve kemikte bulunur E343   Magnezyum fosatlar   Antioksidan. Mineral tuz. E350   Sodyum malatlar   Antioksidan. Mineral tuz. E351   Potasyum malat   Antioksidan. Mineral tuz. E352   Kalsiyum malatlar   Antioksidan. Mineral tuz. E353   Metatartarik asit   Antioksidan. Gıda asidi. E354   Kalsiyum tartarat   Antioksidan. Mineral tuz. E355   Adipik asit   Antioksidan. Gıda asidi. E357   Potasyum adipat   Antioksidan. Mineral tuz E363   Suksinik asit   Antioksidan. Gıda asidi. Bazı ülkelerde yasaktır E365   Sodyum fumarat   Antioksidan. Mineral tuz E366   Potasyum fumarat   Antioksidan. Mineral tuz E367   Kalsiyum fumarat   Antioksidan. Mineral tuz E370   1,4-Heptonolakton   Antioksidan. Bazı ülkelerde yasaktır E375   Niasin   Antioksidan. B3 vitamini; doğal olarak fasulye, bezelye ve diğer baklagillerde, süt, yumurta, et, kümes hayvanları ve balıkta bulunur; doz aşımı halinde şeker hastalığı, gastrit, karaciğer ve göz zararları ve gut hastalığına yol açar, kandaki ürik asit seviyesinin yükselmesine neden olabilir; ciltte kızarıklıklar, özellikle aç karnına alınmış ise baş ve mide ağrısı yapabilir E380   Tri-amonyum sitrat   Antioksidan. Mineral tuz. E381   Amonyum ferrik sitratlar   Antioksidan. Mineral tuz. E385   Kalsiyum disodyum etilen (EDTA)   Antioksidan. Bazı ülkelerde yasaktır K I V A M   A R T I R I C I L A R E400   Alginig asid   Kıvam artırıcı.Yosundan elde edilir;bazı sütlü mamullerde kullanılır; küçük miktarlarda bilinen yan etkisi yok, büyük miktarlar besinlerin sindirimini zorlaştırabilir. E401   Sodyum alginat   Kıvam artırıcı. E 400’e benzer E402   Potasyum alginat   Kıvam artırıcı. E 400’e benzer E403   Amonyum alginat   Kıvam artırıcı. E 400’e benzer E404   Kalsiyum alginat   Kıvam artırıcı. E 400’e benzer E405   Propilen glikol alginat   Kıvam artırıcı. E406   Agar agar   Kıvam artırıcı.Kırmızı yosundan elde edilir; müshil olarak, işlenmiş et ve dondurmada  kullanılır E407   Karragenan   Kıvam artırıcı.etilen klorohidrin oluşumu sebebi ile yüksek kanserojen,ülser ve zehirlenme riski taşıyor, E410   Keçi boynuzu zamkı   Kıvam artırıcı. E412   Guar zamkı   Kıvam artırıcı. E413   Kitre zamkı   Kıvam artırıcı. gıdalarda, ilaçlarda ve kozmetiklerde kullanılır; alerji yapabilir E414   Arap zamkı   Kıvam artırıcı. Alerji yapabilir. E415   Ksantan zamkı   Kıvam artırıcı. E416   Karaya zamkı   Kıvam artırıcı E417   Tara zamkı   Kıvam artırıcı E420   Sorbitol   Kıvam artırıcı,suni tatlandırıcı ve nem tutucu; etli ve zarlı kabuksuz meyvelerden veya sentetik olarak glukozdan elde edilir; gıda,ilaç ve kozmetiklerde kullanılır.Bebek ve küçük çocuk gıdalarında kullanmak yasaktır. E421   Mannitol   Kıvam artırıcı.Alerji, bulantı ve kusmaya yol açabilir, diyare ve böbrek yetmezliğine neden olduğu için bebek gıdalarında izin verilmemiştir. E422   Gliserol (gliserin)   Kıvam artırıcı,tatlandırıcı ve nem tutucu, yağlı renksiz alkol;hayvansal veya bitkisel yağların alkalilerle ayrışması sonucu elde edilir; petrol ürünlerinden ve bazen propilenden sentetik olarak veya şekerden mayalanarak da elde edilir; büyük miktarlar baş ağrısı, susuzluk, bulantı ve yüksek kan şekerine sebep olabilir; E431   Polioksietilen stearat   Kıvam artırıcı E432   Polisorbat 20   Kıvam artırıcı.Bazı ülkelerde yasaktır E433   Polisorbat 80   Kıvam artırıcı.Bitkisel ve hayvani yağ asitlerinden elde edilir. sentetik tatlandırıcı, köpük önleme ajanı ve hamur şartlandırıcı olarak kullanılır. E434   Polisorbat 40   Kıvam artırıcı. Bazı ülkelerde yasaktır E435   Polisorbat 60   Kıvam artırıcı.E 433’e benzer E436   Polisorbat 65   Kıvam artırıcı.E 433’e benzer E440(a)   Pektin   Kıvam artırıcı.Doğal olarak elma kabuğunda bulunur; koyulaştırılmış reçel, jöle ve soslarda kullanılır; büyük miktarlar geçici mide gazı veya bağırsak rahatsızlığına neden olabilir E440(b)   Amine edilmiş pektin   Kıvam artırıcı. E441   Gelatin(jelatin)   Kıvam artırıcı. Alerji ve astıma sebep olabilir. E442   Amonyum fosfat   Kıvam artırıcı E450   Difosfatlar   Kıvam artırıcı. süttozu veya kreması, işlenmiş peynir, balık, kurutulmuş sebze, reçel, marmelat, sos, jel, çikolata, şekerleme ve bebek mamaları gibi ürünlerde, ayrıca deterjan yapımında da kullanılırlar. E460   Seluloz   Kıvam artırıcı E461   Metil seluloz   Kıvam artırıcı.Mide gazı, tansiyon düşüklüğü ve kabıza neden olabilir E463   Hidroksipropil seluloz   Kıvam artırıcı.Bazı ülkelerde yasaktır E464   Hidroksipropil metil seluloz  Kıvam artırıcı. E465   Etil metil seluloz. Kıvam artırıcı . E466   Karboksi metil seluloz, Sodyum karboksi metil seluloz. Kıvam artırıcı. E469   Sodyum kaseinat   Kıvam artırıcı. E470   Yağ asit tuzları   Homojenleştirici .Bitkisel ve hayvani kökenli olabilir. E471   Mono & di gliseridler    Homojenleştirici.Bitkisel ve hayvani kökenli olabilir. E472   Gliseridlerin yağ asidi esterleri   Homojenleştirici. E473   Yağ asitlerinin sukroz esterleri    Homojenleştirici E474   Sukrogliseridler   Homojenleştirici.Bazı ülkelerde yasaktır E475   Yağ asitlerinin Poligliserol esterleri    Homojenleştirici. E476   Poligliserol polirikinoleat   Homojenleştirici. E477   Propilen glikol esterleri    Homojenleştirici. E480   Dioktil sodyum sulfosukkinat   Homojenleştirici. E481   Sodyum stearol-2-laktilat   Homojenleştirici. E482   CKalsiyum stearol-2-laktilat   Homojenleştirici. E483   Stearil tartarat   Homojenleştirici.Bazı ülkelerde yasaktır E491   Sorbitan mono stearat   Homojenleştirici. E492   Sorbitan tristearat   Homojenleştirici. E493   Sorbitan monolaurat   Homojenleştirici.Bazı ülkelerde yasaktır. E494   Sorbitan mono-oleat   Homojenleştirici.Bazı ülkelerde yasaktır. E495   Sorbitan monopalmitat   Homojenleştirici.Bazı ülkelerde yasaktır. İ N C E L T İ C İ L E R E500   Sodyum karbonatlar   Asit düzenleyici,kabartma ajanı. E501   Potasyum karbonatlar   Asit düzenleyici. E503   Amonyum karbonatlar   Asit düzenleyici.Mukozayı tahriş edebilir. E504   Magnezyum karbonat   Asit düzenleyici,tabakalaşmayı önleyici.Eczacılıkta da anti asit ve müshil olarak kullanılır. E507   Hidroklorik asid   Asit . E508   Potasyum klorid   Pelteleştirme ajanı.Çeşni verici. Mide ülserine neden olabilir E509   Kalsiyum klorid   Tutucu,katılaşma ajanı. E510   Amonyum klorid   Asit düzenleyici,geliştirme ajanı.Unlu ürünlerde kullanılır.Karaciğer ve böbrek fonksiyonlarına zarar verebilir. E511   Magnezyum klorid   Katılaşma ajanı. E513   Sülfürik asid   Asit. E514   Sodyum sulfatlar   Asit düzenleyici.Vücudun su dengesini bozabilir E515   Potasyum sulfatlar   Çeşni. E516   Kalsiyum sulfat   Katılaşma ve geliştirme ajanı. Kireçtaşından elde edilir E518   Magnezyum sulfat   Asit düzenleyici,katılaşma ajanı. Müshil olarak da kullanılır. E519   Bakır sulfat   Koruyucu olarak kullanılır. E524   Sodyum hidroksid   Asit düzenleyici. Bazı ülkelerde yasaktır E525   Potasyum hidroksid   Asit düzenleyici. Bazı ülkelerde yasaktır E526   Kalsiyum hidroksid   Asit düzenleyici,katılaşma ajanı. E527   Amonyum hidroksid   Asit düzenleyici. Bazı ülkelerde yasaktır E528   Magnezyum hidroksid   Asit düzenleyici. Bazı ülkelerde yasaktır E529   Kalsiyum oksid   Asit düzenleyici,geliştirme ajanı. E530   Magnezyum oksid   Asit düzenleyici,tabaka önleyici ajan.Bazı ülkelerde yasaktır E535   Sodyum ferrosianid   Asit düzenleyici,tabaka önleyici ajan. E536   Potasyum ferrosianid   Tabaka önleyici. E540   Dikalsiyum difosfat   Asit düzenleyici,homojenleştirici.Bazı ülkelerde yasaktır E541   Sodyum aluminyum fosfat, Asidik   Homojenleştirici.Bazı ülkelerde yasaktır E542   Bone fosfat   Tabaka önleme ajanı.Kemikten elde edilir; Kahve makineleri için kurutulmuş sütte kullanılır. E544   Kalsiyum polifosfatlar   Homojenleştirici.Bazı ülkelerde yasaktır E545   Amonyum polifosfatlar   Homojenleştirici.Bazı ülkelerde yasaktır E551   Silikon dioksid   Homojenleştirici,tabaka önleyici. E552   Kalsiyum silikat   Tabaka önleyici. E553(a)   Magnezyum silikatlar   Tabaka önleyici.Bazı ülkelerde yasaktır E553(b)   Talk   Tabaka önleyici.Allerjik reaksiyonlara ve mide kanserine sebep olabilir. Parlatılmış pirinç, çikolata, şekerlemelerde kullanılıyor. E554   Sodyum aluminyum silikat   Tabaka önleyici.Tuz, kurutulmuş süt ürünleri ve unlarda kullanılır; alüminyumun hamilelikte plasenta problemlerine neden olduğu bilinir ve Alzheimer hastalığı ile ilgili görülür. E556   Kalsiyum aluminyum silikat   Tabaka önleyici.Minerallerden elde edilir; süttozlarında kullanılır; E558   Bentonit   Tabaka önleyici E559   Aluminyum silikat (Kaolin)   Tabaka önleyici. E570   Stearik asid   Tabaka önleyici E572   Magnezyum stearat   Homojenleştirici,tabaka önleyici E575   Glukono delta-lakton   Asit düzenleyici,tutucu. E576   Sodyum glukonat   Tutucu.Bazı ülkelerde yasaktır E577   Potasyum glukonat   Tutucu E578   Kalsiyum glukonat   Katılaşma ajanı E579   Ferro glukonat   Renk tutma ajanı; demir ve glukozdan elde edilir. E585   Ferro laktat   Renk tutma ajanı. T A T   V E R İ C İ L E R E620   Glutamikasid   Tat verici. Tuz maddesi; birçok hayvan ve bitki proteininde bulunur, bakteriden de elde edilir.Astımlı hastalara zararlı olabilir.Bebek ve küçük çocukların gıdalarında bulunması yasaktır. E621   Monosodyumglutamat (MSG)   Tat verici. Tuz maddesi; astımlılarda yan etkisi görülebilir, bebek ve küçük çocuk gıdalarında izin verilmemiştir; Bulyon, patates çipsi, sebze, ton balığı, salata sosu konservelerinde ve dondurulmuş tuzlu gıdalarda kullanılır. E622   Monopotasyumglutamat   Tat verici.Bulantı, kusma, diyare ve karın kramplarına neden olabilir. E623   Kalsiyum diglutamat   Tat verici. Tuz maddesi. E624   Monoamonyumglutamat   Tat verici. Tuz maddesi. E625   Magnezyum diglutamat   Tat verici. Tuz maddesi. E626   Guanilikasid   Tat verici. Gut hastalığına sebep olabilir. E627   Disodyumguanilat   Tat verici. Gut hastalığına sebep olabilir. Bebek ve küçük çocuk gıdalarında kullanılması yasaktır. E629   CKalsiyumguanilat   Tat verici. Gut hastalığını başlatabilir. E631   Disodyuminosinat   Tat verici. Gut hastalığını başlatabilir, bebek ve küçük çocuk gıdalarında izin verilmemiştir E633   Kalsiyum inosinat   Tat verici. Gut hastalığını başlatabilir. E635   Disodyum 5'-ribonukleotid   Tat verici. Kaşıntılı reaksiyonlara sebep olabilir, kaşıntılar iyi huylu veya habis farklılıklar gösterebilir, reaksiyon, alınan dozla bağlantılı ve giderek artan türdedir, bazı kişiler buna daha duyarlı olabilir; cipsler, hazır şehriyeler ve bazı pastalarda kullanılır.Bebek ve küçük çocuklar korunmalıdır.Bazı ülkelerde   Yasaklanmıştır. E636   Maltol   Tat verici. E637   Etil    Tat verici E640   Glisin  ve sodyum tuzu   Tat verici. T A T L A N D I R I C I L A R  &  P A R L A T I C I L A R E900   Dimetil polisiloksan   Köpük önleyici ve yüzey sırlama maddesi.Silikon bazlı E901   Balmumu   Yüzey sırlama maddesi. Bazen alerjik reaksiyonlara neden olabilir. E903   Karnauba mumu   Yüzey sırlama maddesi. Bazen alerjik reaksiyonlara neden olabilir E904   Şellak   Yüzey sırlama maddesi. Böceklerden elde edilir; bazen deri tahrişine neden olabilir. E905   Parafinler   Yüzey sırlama maddesi.hafif müshil, yağların ve yağda çözünen vitaminlerin emilimini yavaşlatabilir, barsak kanserine yol açabilir; tatlılarda, maya üretiminde, vitamin tabletlerinde, kurutulmuş meyve, şekerleme ve kolalı ürünlerde kullanılır E913   Lanolin   Yağlayıcı,parlatıcı madde. Koyun yününden elde edilir. E920   L-Kıstein ve hidrokloridleri   Un işleme ajanı. İnsan saçı, hayvan kılı ve tavuk tüyünden elde edilir E921   L-Cystin   Bakınız E 920 E924   Potasyum bromat   Un işleme ajanı.Büyük miktarlarda bulantı, kusma, diyare ve sancılara neden olabilir. E925   Klorin   Un işleme ajanı.Gıdaları tahrip eder, kanserojendir; bazen mikropları öldürmek için suya karıştırılır. E926   Klorin dioksid   Bakınız E 925 E927   Azodikarbonamid   Un işleme ajanı. Bazı ülkelerde yasaktır. E928   Benzol peroksid   Un işleme ajanı. unun beyazlaması için kullanılır. Alerjik geçmişi olanlar sakınmalıdır. E931   Azot   Besinleri dondurma ve vakumlu paketlemede kullanılır. E932   Azotoksit   Besinleri dondurma ve vakumlu paketlemede kullanılır. E950   Akesulfam potasyum (Acesulfame K)   Tatlandırıcı; Sunett ismiyle anılır; fırınlanmış yiyecekler, dondurulmuş tatlılar, şekerlemeler, mandıra ürünleri, pastalar, farmasotik olarak ağız hijyeni ve son zamanlarda içeceklerde kullanılmaktadır; The Center for Science in the Public Interest (CSPI) yapay tatlandırıcılar aspartam, sakarin ve aksesülfam potasyumu en kötü 10 katkı listesine dahil etmiştir; bu üç tatlandırıcının da hayvanlarda kansere neden olduğu tespit edilmiştir Kanser riskini arttırabilir. E951   Aspartam   Suni tatlandırıcı, çok fazla yan etkisi var, bazıları aspartama karşı alerji duyar, bu insanlarda migren en önemli reaksiyondur. E952   Sıklamik asid   Suni tatlandırıcı. Migren,kanser ve diğer reaksiyonlara neden olduğu bilinir, fare testis ve embriyolarında yapılan testlerde hasara neden oldoğu tesbit edilmiştir.Birçok ülkede yasaklanmıştır. E953   Isomalt   şekersiz tatlandırıcı; gluco mannitol ve gluco sorbitol isimli iki disaccharide alkolün karışımıdır; sert şeker, şekersiz tatlandırıcı; gluco mannitol ve gluco sorbitol isimli iki disaccharide alkolün karışımıdır; sert şeker, bonbon, lolipop, gofret, öksürük hapı ve boğaz pastili gibi ürünlerde yıllardır kullanılmaktadır. E954   Sakkarinler   Suni tatlandırıcı, kanserojen olarak bilinen toluen'den elde edilir; 1977'den bu yana Amerika'da yasaktır. E955   Sukraloz   Suni tatlandırıcı; dünyanın çeşitli bölgelerinde birkaç yıldır kullanılıyor. E957   Taumatin   Suni tatlandırıcı, ekmek ve meyvelerin tatlandırılmasında kullanılır E965   Maltitol, glikoz şurubu   Suni tatlandırıcı ve nem tutucu; gıda enzimleri ile ayrıştırılır; şekerleme, kurutulmuş meyve ve düşük enerjili gıdalarda kullanılır; yüksek konsantrasyonlarda müshil tesiri yapar. E966   Laktitol    Suni tatlandırıcı E967   Ksilitol   Suni tatlandırıcı, nem tutucu; ahududu, erik, kıvırcık ve hindibada bulunur, ticari amaçla kağıt hamurundan üretilir; farelerle yapılan testlerde böbrek taşı, idraryolu etkileri ve psikolojik huzursuzluklara neden olduğu tesbit edilmiştir; düşük enerjili gıdalar, tatlılar, dondurma ve reçellerde kullanılır E999   Kuillara ekstrakt   Köpük ajanı, emülgatör, doğal nemlendirici; sodada kullanılır. E1100   Amilas   Enzim.Küf mantarı veya domuz pankreasından elde edilir E1200   Polidekstroz   Suni tatlandırıcı.Glukozdan elde edilir. E1201   Polivinilpirolidon, PVP   Dağıtma ajanı, tablet kaplayıcı; suni tatlandırıcılarda kullanılır E1202   Polivinilpolipirolidon, PVPP   Berraklaştırma ajanı, renk stabilizörü E1400-E1450   Nişastalar ve türevleri   Tatlandırıcı,kıvam artırıcı. E1505   Trietil asetat   Nem tutucu ve çözücü.Vücutta kısmen alkole dönüşür E1510   Etanol (Etil alkol)   Çözücü. Alkol E1517 E1518   Gliserol asetatlar   Nem tutucu ve çözücü; Amerika'da taze meyveleri kaplamak için kullanılır. E1520   Propilen glikol   Nem tutucu, nemlendirme ve dağıtma ajanı, petrol bazlı; krem  merhem, kozmetik ve saç bakım ürünlerinde kullanılır; (damardan verildiğinde) öldürücü kalp krizleri görülmüştür, merkezi sinir sistemi depresyonu ve deri yanığı oluşabilir

Korhan Özduru